Khoáng sản là tài nguyên không tái tạo, thuộc tài sản quan trọng của quốc gia. Trong những năm gần đây, công tác quản lý, giám sát việc thực hiện kế hoạch khai thác khoáng sản và bảo vệ môi trường trong trong cả nước đang tạo ra nhiều áp lực lên môi trường và đang đứng trước nhiều thách thức cần phải giải quyết, đòi hỏi phải có một cơ chế quản lý chặt chẽ, sự tham gia vào cuộc của các cấp, các ngành và ý thức của người dân.
Trong đó việc quản lý khai thác và chế biến khoáng sản đặc biệt là gắn với bảo vệ môi trường còn nhiều bất cập dẫn đến lãng phí, cạn kiệt tài nguyên và ô nhiễm môi trường. Chính vì vậy, Chương trình giám sát của Quốc hội về quản lý, khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường đã được triển khai nhằm chỉ ra những bất cập của hệ thống chính sách, pháp luật; đồng thời đưa ra những đề nghị Chính phủ, các địa phương rà soát, chỉnh sửa để nâng cao công tác quản lý và hoạt động khai thác khoáng sản.
Một trong những vấn đề khó khăn trong công tác quản lý khoáng sản hiện nay là cơ quan Nhà nước không đủ nguồn lực để giám sát, ngăn chặn các hành vi vi phạm như khai thác khoáng sản trái phép, báo cáo thiếu sản lượng, không đáp ứng các quy định về bảo vệ môi trường. Việc giám sát từ trước đến nay thường cung cấp cho các cơ quan quản lý những thông tin chưa khách quan và chậm về thời gian.
Để khắc phục tình trạng trên, một số chuyên gia cho rằng, cần có các biện pháp giám sát mang tính chủ động, khách quan và thường xuyên hơn tạo mối quan hệ trực tiếp giữa cơ quan quản lý Nhà nước và cơ quan triển khai thực hiện các quy hoạch, góp phần công khai hóa, minh bạch hóa nhằm giảm tiêu cực trong sử dụng nguồn tài nguyên khoáng sản có hạn và bảo vệ môi trường đó là ứng dụng công nghệ mới để giám sát việc thực hiện việc quản lý sử dụng tài nguyên khoáng sản. Với ưu điểm của viễn thám cho ta một kết quả khách quan, sát thực, có hình ảnh cụ thể trực quan, có số liệu chính xác minh chứng cho hiện trạng tình hình thực hiện các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất khai thác khoáng sản, đây cũng là công cụ tốt nhất để giám sát việc hoàn nguyên, việc xả thải đất, đá,.. trong quá trình khai thác. Các kết quả giám sát được báo cáo kịp thời có bản đồ, số liệu và hình ảnh thực tế kèm theo giúp cho cơ quan quản lý Nhà nước nắm bắt các thông tin chính xác làm cở sở đưa ra các kết luận xử lý, chấn chỉnh những sai trái trong việc thực hiện khai thác khoáng sản lộ thiên đã được Nhà nước phê duyệt.
